Zo lang de intensiteiten van het autoverkeer lager liggen dan voorheen, kan de ruimte voor rijdend autoverkeer tijdelijk worden ingezet voor andere doeleinden. Denk hierbij aan mogelijkheden voor fietsers, autoparkeren of fietsparkeren. Ook kan de verkeersruimte tijdelijk worden omgevormd tot verblijfsruimte, zodat bewoners voor hun deur kunnen verblijven en/of recreëren. Dit kan worden uitgevoerd door het plaatsen van bebording, afzettingen en/of objecten. De publicaties Menukaart tijdelijke maatregelen openbare ruimte – Gemeente Amsterdam (p. 24, 58), Maatregelen voor de stedelijke mobiliteit in de 1,5 meter samenleving – CROW-Fietsberaad, Tour de Force, Platform lopen en GMNI (p. 18, 19) en Toolbox duurzame mobiliteit – Vlaamse Overheid voorzien in meer informatie over deze maatregel in het algemeen.
Als gevolg van het anders gebruiken van de verkeersruimte kan het nodig zijn om autoroutes te herzien.
Fietsers naar rijbaan verplaatsen
Bij fietspaden is er vaak geen eenvoudige mogelijkheid deze (tijdelijk) te verbreden. Door fietsers toe te staan de rijbaan, ontstaat er meer ruimte voor fietsers. Onderstaande publicaties voorzien in toelichting.
Menukaart tijdelijke maatregelen openbare ruimte – Gemeente Amsterdam (p. 24, 30)
Verplicht fietspad omzetten in onverplicht fietspad
Het omzetten van verplicht fietspad naar onverplicht fietspad biedt met name snelle fietsers de mogelijkheid om uit te wijken naar de rijbaan. Daarnaast mogen snorfietsers geen gebruik maken van het onverplichte fietspad. Deze maatregel is vooral geschikt als de snelheid en de intensiteit van het autoverkeer op de rijbaan beperkt is. Door middel van bebording of markering moet aan de automobilisten duidelijk worden gemaakt dat fietsers ook van de rijbaan gebruik mogen maken. Deze maatregel wordt besproken op pagina 23 van Maatregelen voor de stedelijke mobiliteit in de 1,5 meter samenleving – CROW-Fietsberaad, Tour de Force, Platform lopen en GMNI (p. 23).
Tweerichtingsfietspad omzetten in eenrichtingsfietspad
Door het aanpassen van een tweerichtingenfietspad naar een eenrichtingsfietspad kan het aantal ontmoetingen op een fietspad sterk worden beperkt. Er moet wel een goed alternatief aanwezig zijn voor de opgeheven fietsrichting, om ‘spookfietsen’ te voorkomen. Op pagina 24 van Maatregelen voor de stedelijke mobiliteit in de 1,5 meter samenleving – CROW-Fietsberaad, Tour de Force, Platform lopen en GMNI (p. 24) vindt u hierover meer uitleg.
Verplicht bromfietspad tijdelijk omzetten in verplicht fietspad
Door het toepassen van deze maatregel mogen bromfietsers geen gebruik meer maken van het fietspad, waardoor het aantal inhaalbewegingen wordt beperkt. Op de rijbaan moeten daarbij maatregelen worden genomen om automobilisten te attenderen op de aanwezigheid van bromfietsers. Lees Maatregelen voor de stedelijke mobiliteit in de 1,5 meter samenleving – CROW-Fietsberaad, Tour de Force, Platform lopen en GMNI (p. 23) voor meer uitleg.
Busbaan tijdelijk openstellen voor (snelle) fietsers
Busbanen kunnen worden opengesteld voor (snelle) fietsers, eventueel in combinatie met een onverplicht fietspad. Een maximumsnelheid van 30 km/uur voor het busverkeer is in deze situatie wenselijk. De publicatie Maatregelen voor de stedelijke mobiliteit in de 1,5 meter samenleving – CROW-Fietsberaad, Tour de Force, Platform lopen en GMNI (p. 24) voorziet u van meer informatie over het openstellen van de busbaan voor fietsers.
Superblock
Het superblock-concept uit Barcelona gaat uit van meer hiërarchie in het stratennetwerk. Het doorgaande verkeer wordt tot de buitenste straten van het blok beperkt. De binnenste straten van het blok zijn voorbehouden aan bestemmingsverkeer. Hierdoor ontstaat meer ruimte om te verblijven, te fietsen of te lopen. Het superblock-concept wordt in de volgende pulicatie besproken: Coronamaatregelen in de openbare ruimte – College van Rijksadviseurs.
Schoolstraat
Straten bij scholen kunnen worden aangewezen als (tijdelijke) schoolstraten. Dat betekent dat auto’s niet langer zijn toegestaan bij aanvang en einde van de schooldag. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor fietsers en voetgangers. U kunt meer lezen over het instellen van een schoolstraat in onderstaande publicaties.
Menukaart tijdelijke maatregelen openbare ruimte – Gemeente Amsterdam (p. 58)
Autovrije schoolstraten om lopen en fietsen te stimuleren – Edinburgh Napier University
Tijdelijke woonerven en leefstraten
Drukke straten kunnen tijdelijk worden omgevormd tot woonerven. Op een erf mogen voetgangers gebruik maken van de gehele breedte van de rijbaan. Bovendien geldt een maximumsnelheid van 15 km/uur en mogen motorvoertuigen alleen geparkeerd worden op plekken die met een P gemarkeerd zijn. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor fietsers, voetgangers en spelende kinderen.
Leefstraten zijn straten die tijdelijk autoluw of autoloos worden gemaakt en een nieuwe invulling krijgen. Buurtbewoners krijgen de mogelijkheid hun straat op een creatieve en leefbare manier in te richten. Zo ontstaat meer ruimte voor verblijven. In de publicaties hieronder worden deze maatregelen beschreven.
Menukaart tijdelijke maatregelen openbare ruimte – Gemeente Amsterdam (p. 58)
Coronamaatregelen in de openbare ruimte – College van Rijksadviseurs
Toolbox duurzame mobiliteit – Vlaamse Overheid
Overige publicaties met betrekking tot het anders gebruiken van de verkeersruimte:
Hoe het niet moet: Verkeerschaos in de jan Pieter Heijestraat – Het Gewilde Westen
Gemeentelijke monitor: Maatregelen Covid-19 & Mobiliteit – Ministerie van I&W
De straat als (tijdelijke) sportaccommodatie – Alles over sport
Handreiking Crowdmanagement – VNG (p. 22)
Consequenties 1,5 m samenleving voor verkeersmaatregelen bij wegwerkzaamheden – CROW
